Film Critics Vs. Public Audience

Pernah tak anda tengok filem yang anda rasa best gila babi tapi bila review keluar, cakap cerita yang anda minat tu sampah? Ataupon ada filem yang anda tak faham sepatah haram pon tapi buleh menang Best Picture kat Academy Awards? Jika pernah terjadi, maknanya anda normal. Kalau tak pernah rasa camtu anda sebenarnya abnormal.

Ada lebih kurang 6 billion manusia kat atas muka bumi nih, dan lebih separuh daripada mereka pernah menonton filem lebih daripada sekali (gua agak je nih). Point gua kat sini ialah citarasa filem mereka memang mustahil la nak sama 100%. Untuk satu cerita, ada bermacam2 jenis pendapat bagi setiap individu. Namun secara kasarnya, hanya ada 2 pilihan saja - suka atau tak suka.

Kita tak buleh kategorikan satu filem tu best bila ramai yang berkata macam tu. Sebabnya setiap orang mempunyai syarat2 yang tersendiri untuk menobatkan satu2 cerita sebagai best nak mampos, tahap dewa, gila babi bes, dan sebagainya. Namun, kebanyakan orang mempunyai syarat2 yang tak begitu ketat. Hanya setakat buleh buat dia gelak dan terlopong mulut, terus rekemen cerita tu kat semua orang. Masuk wayang, tengok adegan CGI yang canggih, letup bangunan sana-sini, kereta wat drift sket2, terus melabelkan cerita tersebut sebagai wajib tonton. Sapa tak tonton memang rugi besar dan tak buleh dimaafkan. Pendek kata, filem yang membuatkan dia rasa terhibur akan mendapat skor yang tinggi. Inilah citarasa kebanyakan penonton di Malaysia mahupon di USA yang meletakkan filem hanya sekadar hiburan.

Tetapi, dalam banyak2 manusia nih, ada satu golongan yang mahukan filem ini lebih dari hiburan. Filem2 yang ditonton mereka tidak dianggap sebagai hiburan semata2, sebaliknya lebih ke arah ilmu pengetahuan dan seterusnya sebagai medium propaganda yang memberi impak mendalam kepada masyarakat (rujuk post terdahulu: Taxi Driver). Segelintir daripada golongan ini menjadi pengkritik muvi dan selebihnya hanya simpan untuk diri mereka sendiri. Contoh2 pengkritik muvi ialah Rottentomatoes dan Metacritics.

Di sini, kita dapat lihat perbezaan yang agak ketara di antara 2 golongan ini. Antara puncanya ialah perbezaan tahap kepuasan selepas habis menonton filem. Selalunya, bila public audience suka terhadap sesuatu filem, para pengkritik tak semestinya bersetuju. Macam tu jugak apabila pengkritik menyanjung sesuatu filem, public audience tak selalunya bersetuju. Tetapi banyak jugak terjadi di mana kedua2 golongan memiliki pendapat yang sama. So, tak payah la nak bergaduh muvi mana bes muvi mana tak bes. Contohnya gua tak berapa nak paham cerita Million Dollar Baby (2004) dan No Country For Old Men (2007) tapi dua2 tu dapat Academy Award untuk Best Picture.

Sebut pasal award, pengkritik ni mempunyai pengaruh yang tinggi. Kenapa? Sebab depa la yang tentukan filem mana yang layak filem mana yang tak layak berdasarkan syarat2 yang amat ketat yang perlu dipenuhi. Lakon layar, keberkesanan lakonan, adunan bunyi, kesenian, kesan2 khas, cinematography, rekaan kostum, impak terhadap masyarakat & budaya dan macam2 lagi (gua pon malas nak tulis sebenarnya). Semua ini dinilai oleh mereka2 yang mengambil berat pasal kualiti filem.

Biasanya penonton yang nak tengok filem untuk sekadar hiburan tak akan menilai muvi sampai tahap ini, asalkan seronok dalam wayang sudah, keluar wayang dah tak rasa apa. Secara peribadi gua berpendapat, ramai yang hanya menekankan aspek kesan2 khas (special effects). Lagi dasat, lagi best. Lu buleh tengok macam mana filem2 seperti Transformers: Revenge of the Fallen, G.I Joe: Rise of the Cobra dan Avatar mendapat perhatian ramai orang. Tapi hanya Avatar yang dapat review bagus, baca review kat page lain kalau nak tau kenapa. Dua muvi yang lain tuh kena bantai kaw2 tanpa belas kasihan.

Sebab itu lah, kalau anda tengok, filem2 yang mendapat review yang elok berpeluang dicalonkan dalam pelbagai anugerah seperti Cannes Film Festival, Sundance Film Festival, Golden Globe Awards, Screen Actors Guild Awards, Directors Guild of America Awards, BAFTA dan yang paling berprestij, Academy Awards aka Oscar. Filem2 yang tak box-office pon buleh dapat award sebab keuntungan tidak mempengaruhi judgement mereka. Kuasa untuk memberi award ada di tangan pengkritik manakala kuasa untuk buat untung banyak (box-office) masih ada di tangan penonton awam.

Filem2 yang tak mendapat tempat di hati pengkritik tapi ramai orang suka, tetap ada anugerah. MTV ada buat award untuk filem2 yang macam ni, macam2 kategori ada (yang tak masuk akal pon ada). Macam filem Twilight dan New Moon, ramai kot kapel2 remaja yang dok gila cerita nih, so MTV pon tak lepaskan peluang la. Muvi2 macam ni dilabel sebagai MTV-friendly dimana orang2 seperti gua tak mungkin akan suka.

Bagi gua, filem yang gua tak enjoy langsung tengok tak semesti tak best (know what I mean?). Gua bagi contoh, bila tengok The Constant Gardener (2005), gua tak enjoy sangat pon. Tapi cerita tu menunjukkan realiti kehidupan yang perit dicampur dengan segala konspirasi firma pharmaceutical dan gua buleh terima segala mesej yang ingin disampaikan oleh pengarah (gua agak2 je terima semua), realiti tak selalunya ideal. Ini sama macam belajar, gua tak enjoy pon belajar engineering kat UTP tapi gua dapat apa yang cuba disampaikan (tak semua la,haha).

Saranan gua kat sini ialah sebelum menonton filem, penonton haruslah tetapkan objektif mereka agar tidak hanya menikmati sekadar hiburan, sebaliknya cuba anggap macam satu dokumentari. Cari apa yang pengarah cuba sampaikan, selalunya pengarah ni lebih bijak daripada apa yang anda sangka. Silap2 anda buleh cari simbolik2 Illuminati dan Freemason. Selamat menonton!!